در سال ۱۳۴۶ سازمان ایکائو جهت ساخت فرودگاهی مجهز برای استفاده از توان ترانزیتی ایران بین اروپا وآسیا پیشنهاد داد. این طرح در سال ۱۳۵۱ و با نام «فرودگاه آریامهر» به تصویب هیئت دولت وقت ایران رسید.
در سال ۱۳۵۶(۱۹۷۷) کار ساخت فرودگاه توسط شرکت های آمریکایی و ایرانی آغاز شد. شرکت آمریکایی که عهدهدار معماری پروژه، شرکت TAMS نام داشت که قصد تکمیل فرودگاه را تا سال ۱۳۶۲ (۱۹۸۳ میلادی) با بودجه ۱ میلیارد دلار داشت.
اما با وقوع انقلاب ایران این طرح متوقف و کنار گذاشته شد. پس از جنگ و در سال ۱۳۷۴ یک شرکت فرانسوی و چند شرکت ایرانی کار ساخت آنرا از سر گرفتند و نهایتاً در اردیبهشت ۱۳۸۳ فاز نخست آن بطور ناقص آغاز شد.
این فرودگاه در ۳۰ کیلومتری تهران واقع در شهرستان ری میان بزرگراه تهران-قم و بزرگراه تهران-ساوه و در یک سایت ۱۴ هزار هکتاری قرار گرفتهاست. این فرودگاه بعنوان جایگزین فرودگاه بینالمللی مهر آباد طراحی گردید که اکنون در داخل بافت شهر تهران قرار گرفته است. فرودگاه امام بدست شرکت فرودگاههای کشور اداره میشود و مرکز فعالیت شرکتهای هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، ماهان، آسمان، قشم،کاسپین، تابان و زاگرس میباشد. تا اوت ۲۰۱۴ فرودگاه امام خمینی میزبان بیش از ۴۰ ایرلاین بوده که با بیش از ۷۰۰۰ پرواز هفتگی تهران را به شهرهایی در بیش از ۳۰۰ کشور جهان متصل میکنند.
فاز یک فرودگاه امام خمینی دارای یک ترمینال مسافر بری فعال با ظرفیت جابجایی ۶/۵ میلیون مسافر و ۱۲۰ هزار تن بار در سال بوده و فاز ۲ فرودگاه نیز در حال ساخت میباشد. در شهریور ۹۳ پل ارتباطی فاز ۱ و ۲ با تغییر کاربری به عنوان ترمینال موقت حجاج مورد بهرهبرداری قرار گرفت.
در سال ۲۰۱۶ میلادی ۵۳٬۳۵۹ نشست و برخاست هواپیما در این فرودگاه انجام شد و ۷٬۸۲۱٬۳۶۹ کیلوگرم بار و ۱۴۸٬۰۲۰٬۴۱۵ نفر مسافر از طریق آن جابجا شدند.
فرودگاه امام خمینی (ره) اولین فرودگاه ایران است که به شبیهساز برج مراقبت پرواز مجهز میباشد که در سال ۱۳۹۳ توسط یک گروه دانش بنیان ایرانی «گروه فراز» و با هدف آموزش پرسنل برج مراقبت پرواز طراحی گردیده است. با استفاده از این سیستم اولین دوره بینالمللی آموزشی تخصصی برج مراقبت برای کنترلرهای برج مراقبت کشور سوریه برگزار گردید.
• فرودگاه امام خمینی دارای سرویس رایگان اینترنت به صورت باجههای مستقر در بخش پرواز است. سیستم اینترنت بیسیم در سال ۱۳۸۵ راهاندازی شد ولی مدتی بعد این خدمات قطع گردید. خط مترو شهرری به فرودگاه، که فرودگاه را به شبکه مترو تهران متصل میکند توسط شهرداری تهران در دست احداث است. اطلاعات پروازهای روزانهٔ فرودگاه بینالمللی امام خمینی از طریق سایت این فرودگاه به صورت آنلاین (برخط) قابل دریافت است. در این فرودگاه امکان صدور گواهینامهٔ بینالمللی و اجارهٔ خودرو در داخل ایران و خارج از آن توسط شرکت یوروپکار وجود دارد.
ترمینالهای فرودگاه بین المللی امام خمینی:
ترمینال ۱
نخستین و تاکنون تنها ترمینال فعال فرودگاه امام خمینی، ترمینال ۱ است که سالیانه مجموعاً ۶٫۵ میلیون مسافر و ۱۲۰٬۰۰۰ تُن بار از این فرودگاه جابهجا میشود. در سال ۲۰۱۵ میلادی بیش از ۷ میلیون مسافر از این ترمینال جابهجا شدهاند و انتظار میرود که این رقم در سال ۲۰۱۶ به ۸ میلیون مسافر افزایش یابد.
ترمینال ۲ (ترمینال سلام)
دومین ترمینال فرودگاه امام خمینی ترمینال سلام نام دارد که اکنون در حال ساخت است و ظرفیت پذیرش ۵ میلیون مسافر در سال را دارد. قرار بود این ترمینال در ژوئن ۲۰۱۶ قابل استفاده باشد ولی مشکلات مالی افتتاح آن را تا مه ۲۰۱۷ به تعویق انداخت. هرچند که این ترمینال قرار بود صرفاً برای پروازهای حج استفاده شود، ولی بهگفتهٔ عباس آخوندی، وزیر مسکن و شهرسازی ایران، از این ترمینال برای همهٔ پروازها استفاده خواهد شد.
ترمینال ۳ (ترمینال ایران شهر)
ترمینال سوم که ترمینال ایرانشهر نامیده میشود، در حال حاضر در مرحلهٔ مطالعاتی قرار دارد و قرار است شرکتی هلندی کار ساخت آن را انجام دهد. این ترمینال توانایی پذیرش ۲۰ میلیون مسافر در سال را خواهد داشت و انتظار میرود با افتتاح این ترمینال، ظرفیت جابهجایی مسافر در فرودگاه امام خمینی به ۳۰ میلیون نفر در سال افزایش یابد. پس از افتتاح این ترمینال، از ترمینال ۱۱ فقط برای پروازهای داخلی استفاده خواهد شد.
مقاصد پروازی فرودگاه امام خمینی
• آئروفلوت: (مسکو)
• ایر عربیا: (شارجه)
• ایر بالتیک: (ریگا)
• آلیتالیا: (رم)
• آریانا ایر: (کابل، مزارشریف)
• اطلس جت: (قونیه، استانبول)
• جورجین ایرلاین: (تفلیس)
• فلای جورجیا: (تفلیس)
• آتا ایر: (تفلیس)
• آستریا ایر: (وین)
• آذربایجان ایر: (باکو)
• بی ام آی: (لندن)
• بلغاریا ایر: (وارنا)
• هواپیمایی کاسپین: (دمشق، دوبی، استانبول، کیف، مینسک، ایروان)
• چین جنوبی ایر: (پکن، اورومچی)
• کنویاسا: (دمشق، کاراکاس)
• هواپیمایی امارات: (دوبی)
• ارم ایر: (دمشق، اسپارتا، ازمیر)
• هواپیمایی اتحاد: (ابوظبی)
• فریبرد ایرلاینز: (ازمیر)
• گلف ایر: (بحرین)
• ایران ایر: (آمستردام، آنکارا، بحرین، باکو، بانکوک، پکن، بیروت، کلن، کپنهاگ، دمشق، دوبی، فرانکفورت، ژنو، گوتنبرگ، هامبورگ، استانبول، جده، کراچی، کوالالامپور، لندن، میلان، مسکو، بمبئی،پاریس، رم، سئول، استکهلم، تاشکند، توکیو، وین)
• هواپیمایی آسمان: (بیشکک، دوبی، دوشنبه)
• عراقی ایر:(بغداد، نجف)
• جزیره ایر: (کویت)
• کیش ایر: (ازمیر، استانبول، دمشق، دوبی)
• کیالام: (آمستردام)
• کویت ایر: (کویت)
• لوفتهانزا: (فرانکفورت)
• ترکیش ایرلاینز: (آنکارا، استانبول)
• هواپیمایی سوریه: (دمشق)
• قطر ایر: (دوحه)
• یو ام ایر: (کیف)
• وایکینگ ایر: (استکهلم)
• تاجیک ایر: (دوشنبه)
• سان اکسپرس: (آنتالیا، آدانا)
• پگاسوس ایر: (استانبول، ازمیر، قونیه)
• هواپیمایی ماهان: (جده، استانبول، دوسلدورف، دوبی، دهلی نو، دمام، دمشق، بیرمنگام، بانکوک، بغداد)
اطلاعات پرواز فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره)
اطلاعات پرواز فرودگاه امام خمینی: ۱۹۹
آدرس : استان تهران، شهر تهران، ۴۰ کیلومتری جاده قم تهران، فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره)
تلفن : ۵۱۰۰۱ ۰۲۱